Хэдэн өдрийн өмнө ажилдаа орох гээд талбай дээр буулаа. Зам товчилж барилга дундуур сүлжээд явж байтал модон шатан дээр эрвээхэй үзэгдэв. Харь газар ирсэн хөөрхий эрвээхэй учраа олохгүй байгаа юм шиг санагдав. Үргээхгүй гэж хэдий хичээвч нисээд явчихлаа тэр. Сэтгэлд минь бага ч гэсэн жаргал шургуулчхаад нар чиглээд одов. Яана даа, хэд хоног л тэсэх байх даа гэж ажилдаа ирэв. Шөнөжин шоудаад харьж явсан эрвээхэй ч юм уу гэж бодлоо. Бал бурмын амтанд бялуурсан тэр ийнхүү их хотын хөлд дэрвэж яваа ч юм билүү. Өөр хараагүй зүйл дээ сэтгэл сэргэсэн би тэр өдөртөө баясгалантай явав.
Өчигдөр тэгтэл нүдний өмнүүр алаг эрээн өнгө өөрийгөө гайхуулав. Сайн харвал өнөөх эрвээхэй байх шиг. Адилхан өнгө төрхтэй, нэг газар ойролцоо нисэх хоёр өөр эрвээхэй байна гэж бараг л байхгүй байх даа гэж бодоод түүнийг амьд буйд нь баярлав. Тэр ч намайг тоосон шинж алга нар дагасаар найгаад одлоо. Нэг л хаягдсан юм шиг мэдрэгдэнэ. Үл тоох түүнийг барьж аваад базчихмаар юм шиг. Амьдрал ийм шүү дээ! энд юу хийж яваа юм бэ! гээд. Ингээд бодохоор арай л харгис, галзуу хүн мэт. Өөрөөсөө ч би айх шиг. Хүрэн улаан эрвээхэй ч чадах чинээгээр хорвоод чимэг болсоор одлоо. Би замын хажууд зогсоод тэнэг хүн шиг тэнгэр ширтэнэ. Ахиад арай ч уулзаж чадахгүй байх даа.
Хүүхэд байхад хөдөө их явна аа. Өөрөө ч нээх явмаар байдаг байсан юм уу мэдэхгүй. Өвөө л дагуулаад явчихна. Тэр үед одоогийнх шиг тарваган тахал этэр гээд баахан юм болдог байсан нь санагдахгүй юм. Цаг уурын өөрчлөлтөөс болоод тарвага нар хүртэл өвчлөөд байна гэж байх уу? Нэг улаан бөөс юм уу, шалз юм уу хачин амьтнаас л хол байгаарай гэж захидаг байсан. Би ч тарваганы маханд нугасгүй гэж жигтэйхэн. Тэгээд хөөрхий хамгийн сүүлийн зун 14 хоног дан тарваганы мах идэв. Буцаж явахдаа хордлого болоод бүтэн өдөр бөөлжиж явлаа. Одоо бол дургүй болчихсон юм шиг. Бодохоор л үнэр нь хамарт наалдаастай.
Хөдөө юм болохоор цэцэг навч л элбэг. Үүнийг дагаад эрээн, эрээн эрвээхэйд ч эргэлдэнэ. Би тэд нарын үйл хөдлөлийг үл ойлгоод дэмий л гөлөрнө. Би ер нь багийн шижигч болохоор хорхой шавжид дургүй. Гар муухай болгох л юм байх аваас аль болох хийхээс татгалзана. Бусад хүүхдүүд эрвээхэй хөөгөөд л барьж аваад алган дээрээсээ хөөрүүлж байхад л ганцаар гиюүрч зогсоод гайхдаг сан. Яагаад.
Эрвээхэй хөөрхөн гээд л охидыг зүйрлэнэ. Цэцэг гоё гээд л охидыг зүйрлэнэ. Зүгээр л сайхнаар нь магтаж болдоггүй орчлон. Ичээд л байдаг байх даа. Сүүлийн үед гэхдээ эрвээхэй жоохон муухай илэрхийлэлтэй болсон байж магадгүй. Дэнгийн эрвээхэйнээс болсон юм болов уу? Үнс шиг өнгөтэй түүнд дурлаж магтах сэтгэл олдоогүй биз ээ.
Эрвээхэй ч гэлтэй элдэв янзын шавж нар ер нь л багассан юм шиг. Бага байхад ялааны алуур барьчхаад л өрөө, өрөө хэсэж явдаг сан. Энэ зун гэрт минь гарын арван хуруунаас цөөхөн л үзэгдэх шиг боллоо. Аль эсвэл би арай цэвэрхэн хэсгүүдээр яваад байна уу. Гэр ажил, ажил гэр гээд байхаар л хөөрхий амьтад намайг өрөвдөө биз ээ. Энэ нэг юм ингэж л байдын орхи, орхи. Гэрт нь ямар элдэв янзын хог байх биш. Хог байтугай хоол ч байхгүй гээд нэг нэгэндээ хов зөөсөн байж мэдэх юм. Тэр нь ч надад таалагдлаа. Тэгсэн атлаа сэтгэл нэг л түгшүүртэй. Аливаа экологийн сүйрэл нь шавжаасаа эхэлдэггүй гэж үү. Хот ч аль хэдийн сүйрэлдээ орсон юм болов уу? Арай болоогүй байна аа. Арван нэгэн сар гараад л анхны цас орохоор эхлэх буй за. Цас гээд бол болзоонд яаран алхах жамтай атал аяа цас гээд л уулга алдаж ам хамраа таглах цаг ирэх нь.
Эрвээхэй харж сэтгэл минь сэргэсэн тухай ярих гэж байтал гай гамшиг болоод явчихлаа. Нэр нь хүртэл өнчин эрвээхэй. Бодох юм бол өрөвдөлтэй л байсан л даа. Хараад л өнгөрөхөд зохимжтой. Өөр юу ч бодохгүй. Амьдрал өөрөө тийм болоод байх шиг. Хэт бодоод ирэхээр л гахай гай чирээд ирчихнэ. Хараагүй юм шиг л нүдээ аниад, чихээ таглаад хааяа нэг эрвээхэй харж сэтгэлээ сэргээсэн шиг л амьдрахад амар байх шиг. Цэцэг харахаар хүний оролцоо байсан гэж бодохоор л үл тоомсорлоно. Бид нар бол гоё юм бол хийгээд бүтээчхээд байгаа юм аа. Дээр нь бас сөнөөчхөөд байгаа болохоос биш.
Модон шатан дээр алаг эрээн эрвээхэй нарлана. Далавчаа намуухан дэрвэхийг харсан би хөдөлж эс чадаад түүнийг хэсэг ажив. Өөрийг нь ширтээд байхаар эрвээхэй ч ичээд нисээд явчихлаа. Зуны сүүлийн өдрүүдийн нэг өөрийгөө ийнхүү тунхаглав. Би ирлээ. Эрвээхэй одлоо.
Өчигдөр тэгтэл нүдний өмнүүр алаг эрээн өнгө өөрийгөө гайхуулав. Сайн харвал өнөөх эрвээхэй байх шиг. Адилхан өнгө төрхтэй, нэг газар ойролцоо нисэх хоёр өөр эрвээхэй байна гэж бараг л байхгүй байх даа гэж бодоод түүнийг амьд буйд нь баярлав. Тэр ч намайг тоосон шинж алга нар дагасаар найгаад одлоо. Нэг л хаягдсан юм шиг мэдрэгдэнэ. Үл тоох түүнийг барьж аваад базчихмаар юм шиг. Амьдрал ийм шүү дээ! энд юу хийж яваа юм бэ! гээд. Ингээд бодохоор арай л харгис, галзуу хүн мэт. Өөрөөсөө ч би айх шиг. Хүрэн улаан эрвээхэй ч чадах чинээгээр хорвоод чимэг болсоор одлоо. Би замын хажууд зогсоод тэнэг хүн шиг тэнгэр ширтэнэ. Ахиад арай ч уулзаж чадахгүй байх даа.
Хүүхэд байхад хөдөө их явна аа. Өөрөө ч нээх явмаар байдаг байсан юм уу мэдэхгүй. Өвөө л дагуулаад явчихна. Тэр үед одоогийнх шиг тарваган тахал этэр гээд баахан юм болдог байсан нь санагдахгүй юм. Цаг уурын өөрчлөлтөөс болоод тарвага нар хүртэл өвчлөөд байна гэж байх уу? Нэг улаан бөөс юм уу, шалз юм уу хачин амьтнаас л хол байгаарай гэж захидаг байсан. Би ч тарваганы маханд нугасгүй гэж жигтэйхэн. Тэгээд хөөрхий хамгийн сүүлийн зун 14 хоног дан тарваганы мах идэв. Буцаж явахдаа хордлого болоод бүтэн өдөр бөөлжиж явлаа. Одоо бол дургүй болчихсон юм шиг. Бодохоор л үнэр нь хамарт наалдаастай.
Хөдөө юм болохоор цэцэг навч л элбэг. Үүнийг дагаад эрээн, эрээн эрвээхэйд ч эргэлдэнэ. Би тэд нарын үйл хөдлөлийг үл ойлгоод дэмий л гөлөрнө. Би ер нь багийн шижигч болохоор хорхой шавжид дургүй. Гар муухай болгох л юм байх аваас аль болох хийхээс татгалзана. Бусад хүүхдүүд эрвээхэй хөөгөөд л барьж аваад алган дээрээсээ хөөрүүлж байхад л ганцаар гиюүрч зогсоод гайхдаг сан. Яагаад.
Эрвээхэй хөөрхөн гээд л охидыг зүйрлэнэ. Цэцэг гоё гээд л охидыг зүйрлэнэ. Зүгээр л сайхнаар нь магтаж болдоггүй орчлон. Ичээд л байдаг байх даа. Сүүлийн үед гэхдээ эрвээхэй жоохон муухай илэрхийлэлтэй болсон байж магадгүй. Дэнгийн эрвээхэйнээс болсон юм болов уу? Үнс шиг өнгөтэй түүнд дурлаж магтах сэтгэл олдоогүй биз ээ.
Эрвээхэй ч гэлтэй элдэв янзын шавж нар ер нь л багассан юм шиг. Бага байхад ялааны алуур барьчхаад л өрөө, өрөө хэсэж явдаг сан. Энэ зун гэрт минь гарын арван хуруунаас цөөхөн л үзэгдэх шиг боллоо. Аль эсвэл би арай цэвэрхэн хэсгүүдээр яваад байна уу. Гэр ажил, ажил гэр гээд байхаар л хөөрхий амьтад намайг өрөвдөө биз ээ. Энэ нэг юм ингэж л байдын орхи, орхи. Гэрт нь ямар элдэв янзын хог байх биш. Хог байтугай хоол ч байхгүй гээд нэг нэгэндээ хов зөөсөн байж мэдэх юм. Тэр нь ч надад таалагдлаа. Тэгсэн атлаа сэтгэл нэг л түгшүүртэй. Аливаа экологийн сүйрэл нь шавжаасаа эхэлдэггүй гэж үү. Хот ч аль хэдийн сүйрэлдээ орсон юм болов уу? Арай болоогүй байна аа. Арван нэгэн сар гараад л анхны цас орохоор эхлэх буй за. Цас гээд бол болзоонд яаран алхах жамтай атал аяа цас гээд л уулга алдаж ам хамраа таглах цаг ирэх нь.
Эрвээхэй харж сэтгэл минь сэргэсэн тухай ярих гэж байтал гай гамшиг болоод явчихлаа. Нэр нь хүртэл өнчин эрвээхэй. Бодох юм бол өрөвдөлтэй л байсан л даа. Хараад л өнгөрөхөд зохимжтой. Өөр юу ч бодохгүй. Амьдрал өөрөө тийм болоод байх шиг. Хэт бодоод ирэхээр л гахай гай чирээд ирчихнэ. Хараагүй юм шиг л нүдээ аниад, чихээ таглаад хааяа нэг эрвээхэй харж сэтгэлээ сэргээсэн шиг л амьдрахад амар байх шиг. Цэцэг харахаар хүний оролцоо байсан гэж бодохоор л үл тоомсорлоно. Бид нар бол гоё юм бол хийгээд бүтээчхээд байгаа юм аа. Дээр нь бас сөнөөчхөөд байгаа болохоос биш.
Модон шатан дээр алаг эрээн эрвээхэй нарлана. Далавчаа намуухан дэрвэхийг харсан би хөдөлж эс чадаад түүнийг хэсэг ажив. Өөрийг нь ширтээд байхаар эрвээхэй ч ичээд нисээд явчихлаа. Зуны сүүлийн өдрүүдийн нэг өөрийгөө ийнхүү тунхаглав. Би ирлээ. Эрвээхэй одлоо.
Comments
Post a Comment